Trong lịch sử Tam Quốc, nếu Tào Tháo là bậc anh hùng gian hùng, thì người được coi là linh hồn mưu lược đứng sau ông chính là Quách Gia (郭嘉, 170 – 207), tự Phụng Hiếu.
Hậu thế ca ngợi rằng: “Quách Gia bất tử, Ngọa Long bất xuất.”
(Nếu Quách Gia không chết sớm, Gia Cát Lượng cũng chẳng thể xuất hiện làm thay đổi cục diện.)
1. Xuất thân và tính cách
Quách Gia sinh năm 170 ở Dĩnh Xuyên (tức cùng quê với nhiều danh sĩ lớn như Tuân Úc, Trình Dục). Ông thông minh từ nhỏ, giỏi nhìn xa trông rộng, lại có khí chất tiêu sái, ít câu nệ lễ nghi. Người đương thời xem ông là “thần cơ diệu toán”, có khả năng dự đoán như thần.
Khi còn trẻ, Quách Gia theo Viên Thiệu, nhưng nhanh chóng nhận ra Viên tuy có thế lực lớn nhưng do dự, thiếu quyết đoán. Vì vậy, ông rời bỏ, đến phò tá Tào Tháo. Đây là bước ngoặt lớn.
2. Mưu sĩ số một của Tào Tháo
Ngay khi gặp Quách Gia, Tào Tháo đã khen rằng:
“Nếu có Quách Phụng Hiếu, ta không còn lo gì đại sự thiên hạ.”
Trong 11 năm theo Tào Tháo, Quách Gia đã dâng nhiều mưu lược quan trọng:
- Phân tích thời thế: Ông từng chỉ ra “thiên hạ anh hùng, chỉ có Tào công và Tôn Sách” – dự đoán chuẩn xác cục diện Nam Bắc chia đôi.
- Phá Viên Thiệu (Quan Độ 200): Quách Gia là người hiến kế “dĩ thiểu thắng đa”, tập trung binh lực đánh vào hậu cần Ô Sào. Trận thắng này trở thành bước ngoặt giúp Tào Tháo khống chế phương Bắc.
- Mưu kế thần tốc: Ông đề xuất kế hoạch đánh Lưu Biểu rồi tiến đánh Trương Tú, mỗi lần đều dùng kỳ binh bất ngờ, thắng nhanh gọn.
- Tầm nhìn xa: Khi bàn về các chư hầu, ông luôn đánh giá chuẩn xác: Tôn Quyền tất giữ Giang Đông, Lưu Bị nương nhờ Kinh Châu, Lữ Bố ắt bại vong… tất cả đều ứng nghiệm.
Chính nhờ những mưu lược ấy, Tào Tháo mới dần thống nhất phương Bắc.
3. Cái chết và câu nói tiếc thương
Đáng tiếc, năm 207, khi mới 37 tuổi, Quách Gia qua đời vì bệnh sau chiến dịch chống Ô Hoàn. Tào Tháo khóc than:
“Thương thay cho Phụng Hiếu, trời không cho ta thành nghiệp lớn sớm hơn.”
Sau này, khi Tào Tháo thua to ở trận Xích Bích (208), ông càng nhớ Quách Gia khôn nguôi:
“Nếu Phụng Hiếu còn, ắt sẽ không có thất bại này.”
Hậu thế mới có câu:
“Quách Gia bất tử, Ngọa Long bất xuất.”
Ý nói nếu Quách Gia không chết sớm, Tào Tháo đã có thể bình thiên hạ, Gia Cát Lượng cũng không có đất dụng võ.
4. Di sản của Phụng Hiếu
- Là mưu thần kỳ tài nhất dưới trướng Tào Tháo, có tầm nhìn chính trị – quân sự siêu việt.
- Được đánh giá cao hơn cả Tuân Úc, Trình Dục, Giả Hủ… về sự táo bạo, thần tốc và chuẩn xác trong mưu lược.
- Trở thành biểu tượng của “trí tuệ đoán định như thần” trong văn hóa Tam Quốc.
*** Quách Gia – Phụng Hiếu chính là mưu thần số một của Tào Tháo. Cái chết sớm của ông không chỉ là nỗi tiếc thương của Tào Tháo, mà còn khiến cục diện Tam Quốc xoay sang hướng khác, mở đường cho Gia Cát Lượng bước lên vũ đài lịch sử.
Đọc thêm các binh pháp Marketing tại Thiên Hiếu.
